Khi muốn đánh giá một sản phẩm đèn tốt hay không, một trong những vấn đề bạn cần quan tâm là chỉ số hoàn màu của đèn. Chỉ số hoàn màu CRI càng cao thì mức độ đẹp và chân thực của vật thể càng chính xác.
Có bao giờ bạn gặp tình huống: Bản thân đã chuẩn bị ngoại hình chỉn chu cho cuộc gặp gỡ với đối tác, tại một quán cafe có không gian mở đón ánh sáng tự nhiên. Và thật vui khi bạn nhận được lời khen về ngoại hình rạng rỡ đầy sức sống. Nhưng khi về đến nhà và đi vào phòng vệ sinh, bạn thấy mình thật kinh khủng với quầng thâm, nếp nhăn lộ rõ và thiếu sức sống nghiêm trọng. Bạn biết không, chính ánh sáng trong nhà vệ sinh đã “dìm hàng” bạn không ít trong tình huống này.
Thật không may, hình ảnh kém sắc của chúng ta trong một không gian nào đó bắt nguồn từ chất lượng ánh sáng không được tốt, cụ thể là chỉ số CRI của ánh sáng ở mức thấp.
Chỉ số hoàn màu CRI có thể ảnh hưởng quan trọng đến nhà và không gian làm việc của bạn. Bóng đèn có CRI cao sẽ cực kì “nịnh” mặt, làm cho màu sắc trở nên nổi bật. Nhưng bóng đèn CRI thấp sẽ mang lại màu sắc bị xỉn, tối màu.
Khái niệm chỉ số hoàn màu
Chỉ số hoàn màu CRI (Color Rendering Index) là chỉ số phản ánh độ trung thực màu sắc của vật thể khi được nguồn sáng chiếu tới. CRI là sự đánh giá về cách nguồn sáng hiển thị màu sắc của vật thể “tự nhiên”, khi được so sánh với cơ sở tham chiếu quen thuộc là ánh sáng tự nhiên (ánh sáng mặt trời) hoặc ánh sáng của đèn điện. Chỉ số hoàn màu biểu thị vị trí của mỗi loại ánh sáng khác nhau, có giá trị từ 0 đến 100. Càng lên cao, độ chính xác và chân thực càng tăng. Màu sắc của vật thể được chiếu tới nguồn sáng càng đúng với tự nhiên. Độ hoàn màu của ánh sáng mặt trời là CRI=100. Các nguồn sáng tốt là các nguồn sáng có chỉ số CRI từ 80 đến 95.
Điều đó cho thấy tầm quan trọng của việc sử dụng những bóng đèn có giá trị CRI cao, để tạo ra màu sắc chính xác nhất cho vật thể và phù hợp với mục đích chiếu sáng.
Cách đo chỉ số hoàn màu CRI
Theo tài liệu từ Học Viện Bách Khoa Rensselaer (Rensselaer Polytechnic Institute):
“CRI được đo lường từ sự khác biệt về sắc độ của tám mẫu màu tiêu chuẩn CIE (theo CIE 1995) khi được chiếu sáng bởi một nguồn sáng và bởi một ánh sáng tham chiếu có cùng nhiệt độ màu tương đương (CCT); sự khác biệt trung bình về sắc độ càng nhỏ thì CRI càng cao. CRI=100 thể hiện giá trị lớn nhất (ánh sáng mặt trời). Giá trị CRI thấp hơn cho thấy một số màu xuất hiện không đúng khi được chiếu sáng bởi đèn. Đèn sợi đốt có CRI trên 95. Đèn huỳnh quang trắng có CRI là 62, tuy nhiên, đèn huỳnh quang có chứa phốt pho đất hiếm có giá trị CRI từ 80 trở lên.” (Nguồn: Lighting Answers, Volume 8, Issue 1, 2004)
Nói cách khác, CRI được tính bằng cách thử nghiệm 8 mẫu màu tiêu chuẩn do International Commission on Illumination (CIE) lựa chọn gồm Đỏ, Da cam, Vàng, Lục, Lam, Chàm, Tím. Các mẫu được chiếu dưới nguồn sáng và sau đó so sánh với nguồn sáng chuẩn (ánh sáng mặt trời). Các màu sắc sau đó được cho điểm bằng cách sử dụng một số phép toán nâng cao. 8 kết quả được tính trung bình để đạt được xếp hạng CRI, quá trình này hơi phức tạp. Vì vậy, để biết được chỉ số CRI của bóng đèn bạn nên tìm trên bảng thông số kỹ thuật của bóng đèn trên bao bì, trên trang website mô tả sản phẩm hoặc yêu cầu công ty sản xuất cung cấp thông tin.
Ứng dụng chỉ số hoàn màu CRI
Dưới đây là bảng chỉ số hoàn màu CRI và các loại đèn phù hợp với chỉ số. Giúp bạn hiểu rõ hơn và chọn cho mình loại đèn phù hợp.
Ở những nơi mà độ chính xác màu sắc là cực kì quan trọng, chẳng hạn như bệnh viện, cửa hàng in, studio, trung tâm triển lãm, cửa hàng thời trang, rạp phim… hãy chọn bóng đèn có CRI từ 90 trở lên.
Dưới góc nhìn kỹ thuật thì chỉ số CPI dưới 80 được coi là “kém” đối với đèn gia dụng trung bình hoặc văn phòng tiêu chuẩn. Chỉ số CRI trong khoảng 70 – 89 ở mức ổn. Nếu bạn muốn giảm chỉ số CRI xuống 60 để đạt được bầu không khí mà bạn đang tìm kiếm, điều đó tùy thuộc vào mục đích của căn phòng bạn đang sử dụng.
Với CRI<50, ánh sáng sẽ bắt đầu hiển thị màu sắc theo cách không tốt đối với mắt người.
Khi lựa chọn bóng đèn chiếu sáng, việc quan tâm đến chỉ số CRI đóng vai trò quan trọng. Nó ảnh hưởng đến thị lực của bạn khi làm một số công việc đọc sách, xem tivi, chuẩn bị thức ăn, khám bệnh, in ấn hay các hoạt động nghệ thuật…
Đó là lý do vì sao khi đi mua sắm tại các shop thời trang lớn bạn cảm thấy bộ đồ bạn mặc có màu sắc thật đẹp, nhìn sang trọng, nhưng khi về nhà màu sắc lại không được như khi ở shop, điều đó do loại đèn và quan trọng là do chỉ số CRI khác nhau.
Thông thường, các nguồn sáng có CRI 80 -> 90 được coi là tốt và những nguồn có CRI>90 là tuyệt vời. Nguyên tắc chung là: CRI càng cao thì khả năng hoàn màu càng tốt. CRI không phụ thuộc vào nhiệt độ màu. Đây là hai điều khác nhau. Ví dụ: nguồn sáng huỳnh quang 5000K (nhiệt độ màu ánh sáng ban ngày) có thể có CRI là 75, nhưng nguồn sáng huỳnh quang 5000K khác có thể có CRI là 90.
Tầm quan trọng của chỉ số CRI
Ánh sáng là yếu tố quan trọng trong bất kỳ một không gian nào. Từ nhà ở đến văn phòng làm việc, bệnh viện, cửa hàng…đều cần ánh sáng. Có thể coi ánh sáng là yếu tố hoàn hảo để tạo thành một không gian đẹp, từ thiết kế tốt, màu sắc đẹp, vật liệu chất lượng và ánh sáng chân thực.
Đèn có CRI thấp làm màu sắc xám xịt và tẻ nhạt cho bất kì thứ gì nó chiếu sáng. Đối với con người, dễ dàng thấy qua sắc mặt ốm yếu, màu da nhợt nhạt và thiếu sức sống. Ngược lại, nơi có CRI cao sẽ truyền sức sống và năng lượng cho môi trường xung quanh. Chỉ số hoàn màu cao làm cho màu sắc của đồ nội thất, quần áo, thực phẩm và đồ vật xung quanh trở nên “nổi bật” đậm màu và chân thực hơn, tạo thêm sự tinh tế cho không gian của bạn. Gương mặt bạn sẽ trông rạng rỡ, khỏe mạnh, làn da căng bóng, tóc bóng mượt.
Chỉ số CRI cao đặc biệt cần thiết đối với các khu vực đòi hỏi sự chính xác về hình ảnh, trưng bày và độ “thực” của màu sắc. Ánh sáng chân thực sẽ giúp những khu vực này trở nên lộng lẫy hơn. Ví dụ khi được trưng bày dưới đèn có CRI cao: những cửa hàng bán áo quần sẽ làm nổi bật quần áo đầy màu sắc; siêu thị để làm cho trái cây, rau trông ngon mắt và thậm chí trong bất động sản khi làm cho một ngôi nhà trông sang trọng, đẹp mắt và hấp dẫn sẽ giúp nó bán được hàng. Trong bệnh viện, ánh sáng chuẩn giúp bác sĩ thực hiện phẫu thuật, khám bệnh một cách an toàn.
Điều đó có nghĩa là bạn có thể tận hưởng màu sắc sống động, chân thực hơn nhờ CRI. Cho dù bạn đang cạo râu hay trang điểm trước gương phòng tắm ở nhà. Hay trưng bày sản phẩm trong showroom hoặc cửa hàng tạp hóa.
Đa số mọi người có xu hướng muốn sử dụng đèn Led có chỉ số CRI cao hơn so với đèn led có chỉ số CRI thấp vì muốn trông có sức sống và chân thực.
Những lưu ý khi lựa chọn đèn led chiếu sáng thông qua chỉ số hoàn màu CRI
CRI là thang đo đánh giá khả năng hiển thị màu chính xác của nguồn ánh sáng nhân tạo. Mức chỉ số càng gần 100, thì bóng đèn hiển thị màu càng chính xác.
CRI là công cụ rất hữu ích để lựa chọn loại bóng đèn phù hợp với bạn nhất. CRI càng cao thì độ sáng chân thật, màu sắc vật thể càng tự nhiên và ngược lại. Sản phẩm đèn led Lumi Smart Lighting với chỉ số CRI cao từ 90 trở lên sẽ mang lại cho bạn trải nghiệm màu sắc tốt nhất khi sử dụng.
